Zakup obiektywu – poradnik dla początkujących (Sony, Canon, Nikon, Olympus, Panasonic)

Większość z nas zaczyna swoją przygodę filmową czy fotograficzną z kit lensem, czyli obiektywem który standardowo dołączany jest do aparatu. To wygodne rozwiązanie na początek, ale jak wiemy apetyt rośnie w miarę jedzenia i szybko taki tani obiektyw przestaje być wystarczający.

Ten artykuł przygotowałem z myślą o wszystkich, którzy z poziomu początkującego chcą wejść na kolejny etap w produkcji video i zastanawiają się, jaki obiektyw wybrać. Pokażę ci, na jakie 8 elementów powinieneś zwrócić uwagę przy zakupie obiektywu, by później nie żałować swojej decyzji.

Jakie mocowanie obiektywu?

Od czego zacząć poszukiwania idealnego obiektywu? Po pierwsze, upewnij się że obiektyw, który oglądasz, ma mocowanie odpowiednie dla twojego aparatu. Jeśli pracujesz na systemie Sony, to prawdopodobnie będziesz poszukiwał obiektywu z mocowaniem Sony E, jeśli na Canonie, najpewniej będzie to mocowanie Canon EF, dla Nikona najpopularniejsze mocowanie to Nikon F. Upewnij się, jaki rodzaj mocowania ma twój aparat, bo wybierając zły obiektyw, nie będziesz w stanie go zamontować do swojego body. Co prawda istnieje wtedy możliwość zakupu adapterów pozwalających na zamontowanie obiektywu dostosowanego do innego mocowania, ale z adapterami sprawa jest taka, że nie zawsze działają idealnie. Nie wszystkie funkcje optyki mogą działać poprawnie, często np. przy użyciu adaptera jest problem z autofocusem. Jeśli więc rozważasz taką opcję, to koniecznie sprawdź test konkretnego adaptera z obiektywem, który chcesz kupić i upewnij się, czy taka konfiguracja działa bez zastrzeżeń.

Obiektywy pełnoklatkowe czy ASP-C

Kolejny krok to ustalenie, czy obiektyw pasuje pod wielkość matrycy w twoim aparacie. Jeśli posiadasz aparat pełnoklatkowy, z matrycą o wymiarach 36 x 24 mm, to musisz szukać obiektywów pod pełną klatkę. Zakładając obiektyw przeznaczony dla mniejszych matryc, będziesz mieć problem z silnym winietowaniem i dystorsją obrazu. Co jednak, gdy posiadasz aparat z mniejszą matrycą, np. APS-C? Wówczas możesz korzystać zarówno z obiektywów przeznaczonych na matrycę APS-C, jak i z obiektywów pełnoklatkowych. W tym drugim przypadku musisz jednak mieć na uwadze, że z uwagi na mniejszy rozmiar matrycy, obraz będzie przycięty, dlatego obiektyw 50mm na matrycy APS-C da ci ogniskową 75 mm. Aparaty Sony, Canon i Nikon mają trochę odmienne wymiary mniejszych matryc, dlatego sprawdź ekwiwalent ogniskowej dla swojego systemu, by sprawdzić, jaką ogniskową otrzymasz korzystając z obiektywu pełnoklatkowego na mniejszej matrycy.

Obiektyw zmiennoogniskowy a stałoogniskowy – jaka różnica?

Trzeci etap to podjęcie decyzji, czy chcesz pracować na obiektywie stałoogniskowym, czy zmiennoogniskowym. Obiektyw stałoogniskowy oznacza, że nie możesz zoomować, czyli optycznie przybliżać obrazu. Będzie to istotne podczas kadrowania, bo zamiast zoomowania, będziesz musiał fizycznie podejść bliżej filmowanego obiektu, by uzyskać taki kadr, na jakim ci zależy. Jest to nieco mniej wygodne rozwiązanie, ale z reguły obiektywy stałoogniskowe dają lepszą jakość obrazu i są tańsze od dobrych obiektywów zmiennoogniskowych.

Kolejna ważna rzecz to światłosiła, czyli maksymalna przysłona jaką możesz uzyskać z wykorzystaniem danego obiektywu. Pod kątem filmowania sprawa jest prosta, bo im większa przysłona, tym lepiej – wybierając obiektyw f1.4 czy f1.8 będziesz w stanie wpuścić na matrycę więcej światła, dzięki czemu uzyskasz lepszą jakość obrazu w ciemnych miejscach, a także będziesz mógł zmniejszyć wartość ISO, ograniczając ilość szumu na obrazie. Niskie wartości przysłony dają też piękny efekt rozmycia tła, co podniesie wartość artystyczną twoich filmów.

Autofocus czy obiektyw manualny?

Mam nadzieję, że na tym etapie sprawa jest już znacznie prostsza i udało ci się zawęzić listę obiektywów, których zakup rozważasz. Przejdźmy do piątego kroku, jakim jest wybór pomiędzy autofocusem a obiektywem manualnym. Jeśli jesteś początkującym filmowcem, zdecydowanie polecam rozpatrywać tylko obiektywy wyposażone w autofocus, czyli takie, w których ustawianie i utrzymywanie ostrości odbywa się automatycznie. Znam osoby, które pracują na obiektywach manualnych, ale wymaga to sporego doświadczenia i umiejętności pracy z manualną optyką. Jeśli jako pierwszy obiektyw wybierzesz właśnie manualny, prawdopodobnie skończy się to frustracją i zniechęceniem.

Następna ważna rzecz, która dotyczy przede wszystkim filmowców, choć fotografów też, ale w mniejszym stopniu, to stabilizacja obiektywu. Zajmując się produkcją video, zależy ci na uzyskaniu gładkich, płynnych ujęć bez żadnego trzęsienia. Obiektywy, które wyposażone są w system stabilizacji, niwelują niedoskonałości obrazu spowodowane trzęsieniem ręki czy nieprawidłowym wyważeniem gimbala. Jeśli więc twój aparat nie posiada wbudowanej stabilizacji matrycy, powinieneś rozpatrywać tylko obiektywy z własną stabilizacją.

Siódmy krok to sprawdzenie, jaka jest minimalna odległość ostrzenia obiektywu. Oznacza to, jak blisko możemy przystawić szkło do filmowanego obiektu, by utrzymać go w ostrości. To szczególnie ważne, jeśli planujesz ujęcia detali. Wtedy warto przemyśleć zakup obiektywu makro, który pozwoli ci wykonać filmy oddające perspektywę, jakiej nigdy nie uzyskasz z wykorzystaniem zwykłego obiektywu.

Zakup używanego obiektywu

Ostatnią wskazówkę, a właściwie zestaw wskazówek, kieruję do wszystkich, którzy rozważają zakup używanego obiektywu. To sposób na zaoszczędzenie kilkudziesięciu czy nawet kilkuset złotych, to prawda, ale trzeba być bardziej ostrożnym, niż przy zakupie nowego obiektywu. Przede wszystkim konieczne jest sprawdzenie obiektywu na żywo pod kątem ewentualnych rys na obudowie, wgnieceń czy pęknięć. Mogą one świadczyć o tym, że obiektyw kiedyś upadł. Szkło musi być w idealnym stanie, w tym celu obejrzyj je pod różnymi kątami, w dobrym świetle, by upewnić się że nie ma żadnych rys na powierzchni. Zwróć uwagę, czy nie widać nigdzie oznak pleśni. Kolejna sprawa to pierścień od ostrości i zoomowania – musi chodzić gładko, bez wydawania dźwięków i zacinania się, które świadczyłyby o tym że do środka dostały się jakieś zanieczyszczenia. Wreszcie na końcu podepnij obiektyw i przetestuj, czy autofocus i stabilizacja działają poprawnie. Idealnym rozwiązaniem byłby zakup obiektywu, który nadal objęty jest gwarancją i sprzedający ma dowód zakupu.

To najważniejsze rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę, kupując obiektyw. Jeśli po tych ośmiu krokach dalej nie wiesz, na co się zdecydować, możesz śmiało do mnie napisać w komentarzu czy na Facebooku – jeśli miałem do czynienia z obiektywem, o którym myślisz, chętnie podzielę się swoją opinią na jego temat.

Jeśli materiał był dla ciebie pomocny i chcesz dalej zdobywać cenną wiedzę na temat produkcji video, subskrybuj ten kanał.